Muziek & Fotografie – Theo Bosboom

Als je in deze column hoopte wat nuttige concrete fotografietips of – trucs te ontvangen, moet ik je helaas direct teleurstellen. Aan deze column heb je – wat dat betreft – helemaal niets, want het gaat dit keer over muziek. Toch hebben muziek en fotografie voor mij veel met elkaar te maken!

Mensen die met mij mee zijn geweest naar IJsland, weten dat ik in de auto graag Sigur Ros, Olafur Arnalds of andere IJslandse muziek op zet. Dit draagt niet alleen bij aan de sfeer in de auto, het is voor mij ook een manier om mensen wat breder te laten kennis maken met de cultuur van het land waar je op dat moment fotografeert. Tot mijn vreugde zijn er iedere reis wel mensen die – net als ik – geraakt worden door de muziek. Die kopen dan bij vertrek op luchthaven Keflavik cd’s van de betreffende artiesten en zijn weer een beetje terug in IJsland als ze die thuis draaien. Misschien is het een beetje vergelijkbaar met het later terugkijken van de foto’s, ook dan wordt je weer even meegevoerd naar de prachtige plekken waar je geweest bent. En de combinatie – een fraaie slideshow met foto’s op het ritme van passende muziek – is natuurlijk dubbel plezierig en kan je echt weer helemaal brengen in de sfeer van het land.

Maar dat is natuurlijk niet alles. Ik denk dat de relatie tussen muziek en fotografie nog wel een flinke stap verder gaat. En ik sta daar zeker niet alleen in. Ansel Adams zei ooit al: “You don’t make a photograph just with a camera. You bring to the act of photography all the pictures you have seen, the books you have read, the music you have heard, the people you have loved.” Ik vind dit een prachtige uitspraak, waar ik volledig in geloof. Je wordt als mens en als fotograaf beïnvloed door alles wat je raakt. En mensen die geraakt worden door muziek, kunnen daardoor dus beïnvloed worden. Uiteraard is dit verband bij muziek waarschijnlijk minder direct en minder duidelijk herkenbaar dan bij beeldende kunst waardoor je beïnvloed wordt. Ik denk niet dat jullie aan mijn foto’s kunnen zien naar welke muziek ik luister. Maar het verband is er wel degelijk.

Er zijn zelfs studies die suggereren dat een muziekopleiding je kan helpen een betere fotograaf te worden, omdat het je – heel grof samengevat – helpt bij het structureren van visuele prikkels en het je visuele opmerkzaamheid en creativiteit kan vergroten. Zoals misschien bekend heeft Ansel Adams een opleiding tot concertpianist gevolgd voordat hij fotograaf werd en hij heeft altijd volgehouden dat hij daar veel aan gehad heeft in zijn fotografie.

Als je dan verder gaat nadenken, blijken er nog veel meer relaties te zijn. Zo is zowel bij foto’s als muziekstukken de compositie een cruciaal element en speelt zowel bij fotograferen als het maken van muziek een combinatie van technische en creatieve vaardigheden een rol. En in foto’s en muziek kun je allebei als maker je gevoel leggen en kan het werk weer volledig andere emoties oproepen bij degene die het werk tot zich neemt.

Het hoogland van IJsland, zoals gefotografeerd tijdens de reis Colours of Iceland. Muziekadvies bij deze opname: Hoppipolla van Sigur Ros of het eerste stuk van het requiem van Mozart!

Ik heb zelf de muziek weer helemaal herontdekt. Toen ik ruim 4 jaar geleden fulltime fotograaf werd, ging een droom in vervulling. Maar je zou kunnen zeggen dat ik daardoor opeens wel mijn belangrijkste uitlaatklep en hobby kwijt was. Daarom ben ik weer veel gaan lezen en muziek gaan luisteren. Met mijn Spotify premium abonnement kan ik veel oude favorieten weer terugvinden en heel makkelijk nieuwe muziek ontdekken. Op mijn eigen fototrips luister ik een paar uur per dag muziek, het ontspant me en inspireert me en het versterkt vaak mijn stemming.

Toch nog wat tips dan om af te sluiten, een lijstje met 10 van mijn favoriete albums. Lang niet iedereen zal dit ook waarderen, want muziekvoorkeuren zijn net zo persoonlijk als smaak bij fotografie. Maar voor wie het aandurft! (in chronologische volgorde):

The Beatles, Rubber Soul (1965)

The Doors, LA Woman (1971)

David Bowie, Hunky Dory (1971)

Tom Waits, Closing time (1973)

Prefab Sprout – Steve McQueen (1985)

Nick Cave – Kicking against the pricks (1986)

Radiohead – The Bends (1995)

Sigur Ros – Agaetis Byrjun (2000)

Julia Holter – Have you in my wilderness (2015)

Perfume Genius – No shape (2017)